Günümüzde çok kullanılan bir terim olan iskonto; bir bedelin ödenmesi sırasında yapılmış olan indirimler şeklinde açıklanabilir. İskontoya ayrıca fiyatlarda yapılan değer düşürümü de denilmektedir. Sizlere vereceğimiz bilgilerde bir senedin vadesine kadar yani ödeme tarihine kadar olan süreye karşılık gelen faiz tutarının değerinden düşülmesi anlamına gelen iskonto bilgilerine tam anlamıyla sahip olacak ve iskonto hesaplama işlemlerinin nasıl yapıldığına dair bilgilere ulaşabileceksiniz. Hesaplanan bu iskonto değerleri, senedin vadesinden önce ödenmesi, bankaya kırdırılması ya da yıl sonunda muhasebe kayırlarında yapılan reeskont işlemleri sırasında da kullanılmaktadır.
İskonto Hesaplama Nasıl Yapılır?
Ticari işlemlerde kredili işlemler olarak bilinen açık hesap ve daha sonra ödenecek borçlar şeklinde de kullanılmaktadır. Bu borcun belgelendirilebilmesi için en çok kullanılan araç ise halk arasında senet diye bilinen bono veya emre muharrer senettir. Senet üzerinde belirli bir tutar paranın ilgili tarihte ödenmesi için kayıtsız şartsız vaatler yazılmaktadır. Yine ticari işlemlerde senedin belirtilen tarihte ödenebilmesi için senedin düzenlediği tarihten ödeme gününe kadar olan süre için faiz uygulaması da söz konusu olacaktır. Senedin tarafları kendi aralarında faiz hesaplamayabilirler fakat resmi işlemlerde taraflar hesaba koymasa dahi bir faiz oranı vardır ve bu senede eklenmektedir.
Değerlendirme alanındaki en önemli konulardan biri de paranın zaman değeridir. Paranın zaman değerini daha doğru anlamak için gelecekteki getirilerin farklı zamanlarda gerçekleşmeleri sonucunda oluşan nakit akımlarının her birinin değerini aynı noktaya getirmek amaçlanır. Tüm bu nakit akımlarının aynı zaman noktasına getirilmesi için kullanılan ve paranın gerçek zaman değerinin belirleyen en önemli faktörlerden biri de iskonto oranıdır.
İskonto Hesaplama
İşletme ya da şirketlerin kullanış oldukları her türlü yatırım ya da varlığın bir maliyeti bulunmaktadır ve bu sebeple kullanılan varlıkların getirileri değerlendirilirken bir iskontooranı uygulanmaktadır. Şirket değerlendirmelerinde kullanılan iskonto oranı şirketlerin gelecek yıllarda oluşturacağı ya da oluşturmayı hedeflediği borçlardan arındırılmış nakit akımlarının bugün ki değerini hesaplamak için kullanılan orandır. Bu oranlar hesaplanırken belirli risk durumları da dikkate alınır ve değerlendirmeye söz konusu şirket için en doğru olan iskonto oranı AOSM yani Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyeti oranına ulaşmak hedeflenmektedir. Bu oranı belirlemek için aşağıdaki AOSM formülünün kullanılması gerekir.
AOSM = KE x (E/(D+E)) + Kd X (1-T) x (D/D+E)
KE; özsermaye maliyeti, E; özsermayenin piyasa değeri, Kd; finansal borç maliyeti, D; finansal borcun piyasa değeri, T; kurumlar vergi oranını ifade etmektedir.
Yukarıdaki formülde de görülebildiği üzere AOSM, kullanılan ya da kullanılması planlanan her türlü kaynağın ya da maliyetin ağırlıkları da dikkate alınarak ortalamasının hesaplanması bulunur. AOSM hesaplaması içerisinde yer verilen maliyetlerin ağırlıklarına ulaşmak için, şirketlerin faaliyet gösterdikleri sektörler ve mevcut finansman yapıları dikkate alınmaktadır. Ayrıca şirketlerin faaliyet gösterdiği ya da varlıkları yarattığı faaliyet alanları dikkate alındığında AOSM hesaplaması içerisinde kimi zaman sadece özsermaye maliyeti kullanılmaktadır. İskonto oranı olarak sadece özsermaye maliyetinin kullanıldığı işletmeler ağırlıklı olarak finans sektörü içerisinde çalışmalar yapan şirketlerdir.
Reeskont Nedir?
Reeskont, bir senedin belirli bir gündeki değerinin hesaplanması yani gerçek değerine indirgenmesi anlamında kullanılmaktadır. Muhasebe işlemlerinde önce yıl sonlarında ya da bazı özel durumlarda eldeki varlıkların üzerinde yazılı olan değerler ile değil, gerçek değerleri ile kayda geçilmesi esas alınır. Bu sebepten dolayı yıl sonlarında Merkez Bankası tarafından belirlenen reeskont faiz oranı kullanılarak eldeki senetler için iskonto hesaplanmaktadır ve senetler için hesaplanan bu iskonto tutarı reeskont adı kullanılarak kayıtlara geçilir. Dolayısıyla kayıtlar incelendiğinde senedin gerçek değeri yanında reeskont değeri de bulunur ve senedin peşin değeri açıkça görülebilmektedir.
Muhasebede reeskont tutarı faiz gideri olarak kaydedilmektedir. Yani henüz elde etmediğiniz ve hak etmediğiniz senet üzerindeki faiz kârdan düşürülür. Elde etmediğiniz bir gelir için de vergi ödemezsiniz. Bu nedenle reeskont işlemi muhasebe açısından da önemli bir işlemdir. Buna bağlı olarak Merkez Bankası yılda bir ya da iki kez uygulanacak olan faiz oranlarını belirlemektedir. Reeskont işlemler için dış iskonto yönteminin ve reeskont faiz oranının kullanılması gerekir. Ancak uzun vadeli senetlerde bu tutar, senet tutarını geçebileceği için uygulamada iç iskonto yöntemi ve avans işlemlerinde kullanılacak olan faiz oranı kullanılarak işlem yapılmaktadır.
Yorum Yok